Oefenmatches tegen Kramer en Stumpers
Alex Vinken was in Limburg oppermachtig. Hij zocht dan ook mogelijkheden om tegen nationale topspelers te schaken. Hij kreeg hiervoor de steun van een speciaal voor hem opgericht comité. Voorzitter van dit Vinken-comité was G. Haus. Er werden in 1942 twee oefenmatches georganiseerd. Het comité zorgde voor de benodigde financiën.
1942, Vinken -Kramer
De eerste match speelde Alex Vinken tegen de kampioen van Friesland, Haye Kramer. Zij speelden een tweekamp over zes partijen in de week van 18 - 24 januari 1942 in enkele plaatsen in Zuid-Limburg. Het werd helaas een zware nederlaag, 1-5.
In het Tijdschrift van de Nederlandse Schaakbond van februari / maart 1942 werd uitvoerig verslag gedaan van deze tweekamp. We citeren hier uit dit tijdschrift (in verband met een nauwkeurige weergave van de originele tekst is de oude Nederlandse taal gehandhaafd).
Zaterdagavond 17 januari arriveerde de Friesche kampioen Kramer in gezelschap van den heer Waling Dijkstra met een uur vertraging in het centrum van de Mijnstreek, om aldaar gedurende een week te vertoeven. De heer Van Vliet was reeds met een vroegere trein aangekomen.
Zondagmiddag hadden veel belangstellenden zich verzameld in het nieuwe clublokaal van de Heerlensche schaakvereeniging, de bovenzaal van café-restaurant “Ruto”, als de voorzitter dier vereniging, de heer Th.C. van Rossum, allen een welkomstwoord toeriep, in het bijzonder den Frieschen kampioen.
Vervolgens sprak de voorzitter van den Limburgschen Schaakbond, ir. Bianchi. Hij bracht hulde aan het Vinken-comité, en vooral aan diens voorzitter, den heer G. Haus. Door zijn toedoen en financiële steun kwam de wedstrijd, waarover wel eens vaker gesproken was, thans zo vlot tot stand. Hij hoopte, dat de aangeknoopte vriendschapsbanden tussen beide bonden van blijvenden aard zullen zijn. De heer Waling Dijkstra dankte voor de hartelijke ontvangst.
Bij de loting trok Vinken wit, en opende met c2-c4, waarop Kramer met Pg8-f6 antwoordde. Met verwisseling van zetten werd het een Konings-Indische partij. Doordat wit te laat zijn d-pion opspeelde, kwam hij gedrukt te staan. Na den 31sten zet van zwart was de volgende stelling bereikt:
Wit (A. Vinken): Kg1, Ta4, Pb6, Pc3, Lh3, pionnen a3, d4, e3, f2, g3, h2.
Zwart (H. Kramer): Kg8,Td8, Pc7, Ld3, Lf8, pionnen b7, d5, e4, f7, g6, h7.
Wit speelde 32. Ta4-a5, hetgeen een fout is, die hem de partij kostte. Met 32. Lh3-d7, had hij remise bereikt. Na den tekstzet verloor hij een pion en moest spoedig opgeven.
De tweede partij werd op maandagavond te Maastricht gespeeld in hotel de l’Univers. De voorzitter van de Maastrichtse Schaakvereniging sprak een geestig welkomstwoord en hoopte, dat deze wedstrijd een aangename herinnering in het Friesche en Limburgsche schaakleven zal blijven.
Kramer opende met den koninginnepion en Vinken koos de Tarrasch-verdediging, waarbij zwart een pion offert ter verkrijging van een snelle ontwikkeling. De belangstelling werd intussen ook groter. Geleidelijk kwam het tot koninginneruil en verdwenen drie lichte stukken van het bord.
In den volgenden stand bood Vinken remise aan, hetgeen Kramer weigerde.
Wit (Kramer): Kg2, Ta7, Td4, La2, pionnen f2, g3, h2
Zwart (Vinken): Kg7, Tb8, Tf8, Pf6, pionnen f7, g6, h7.
Door een foutzet, namelijk Tb8-d8 verloor Vinken snel.
In de derde partij, op dinsdagavond, eveneens te Maastricht, behandelde Vinken (wit) in een Oost-Indische partij de opening slecht. Hij koos de Lg2-variant, en geraakte door goed spel van zwart een pion achter. Kramer koos niet de sterkste voortzetting, waarvan Vinken profiteerde en de pion terugwon. Op de 19e zet had zwart met f7-f5 een winnende aanval kunnen krijgen. De partij werd remise. De heer Bergsma kwam heden den Frieschen kampioen vergezellen.
De vierde partij werd woensdagavond te Heerlen gespeeld. Kramer opende weder met den koninginnepion, waartegen Vinken de Nimzo-Indische verdediging koos met de c5-variant. Vinken speelde tamelijk riskant, door de koningspionnen naar voren te brengen. Reeds in zijn 13e beurt deed hij een foutzet, welke hem twee lichte officieren tegen een toren kostte. Hij kwam niet tot de rokade en na koninginneruil was zijn stelling hopeloos. Geruimen tijd speelde hij nog verder en trachtte in troebel water te vissen, doch Kramer, die de gehele partij sterk speelde, gaf hem geen kans. Op de 38e zet gaf Vinken op. Een applaus getuigde dat de wedstrijd voor Kramer gewonnen was. Stand 3½ - ½. Jammer dat de spanning er reeds zo gauw uit was.
Donderdag werd te Spekholzerheide, de woonplaats van Vinken, gespeeld. De vijfde partij werd een Siciliaan, waarin Vinken zijn eigen systeem toepaste, hetgeen ook eenmaal door dr. Euwe tegen Mühring werd gespeeld. Wit vond niet de beste plaatsen voor zijn stukken, en gaf onnodig een tempo, waardoor hij op den 14e zet een pion verloor. Na koninginneruil kreeg zwart op de e-lijn een vrijpion, welke tot de 3e lijn oprukte. Wit verdedigde zich goed en won den e-pion, doch ten koste van de kwaliteit. De partij werd afgebroken en bij hervatting na 16 zetten door wit opgegeven. Tot onze verwondering toonden Vinkens dorpsgenoten weinig belangstelling.
Vrijdag werd voor het laatst te Heerlen gespeeld. In een korte Fransche partij, waarin alle stukken geruild werden, werd reeds op de 18e zet tot remise besloten. Hiermee was de wedstrijd geëindigd. Eindstand: Kramer 5, Vinken 1.
Een pover resultaat voor de Limburgse kampioen en een teleurstelling voor de Limburgers, die er zich meer van hadden voorgesteld. Kramer was in goeden vorm en zijn overwinning is volkomen verdiend. Bij Vinken ontbreekt nog de routine en misten wij zijn gewone rustige spel. Ongetwijfeld heeft hij de nodige lessen uit dezen wedstrijd getrokken. Hij zal zich deze bij een volgende gelegenheid ten nutte maken.
Kramer speelde vrijdagavond simultaan voor leden van de Heerlensche schaakvereniging. Resultaat: 11 gewonnen, 4 remise, 3 verloren.
Op zaterdag speelde hij in het clublokaal van de Wijker schaakvereniging “De Pion” te Maastricht simultaan: 19 gewonnen, 2 remise.
Intussen vond nog een vierkamp plaats tussen twee Limburgers en twee Friezen met het volgende resultaat: 1e en 2e plaats J. Nijburg (Heerlen) en J.C. van Vliet (Leeuwarden) elk 2 punten; 3e en 4e plaats W. Dijkstra (Leeuwarden) en C. Kuypers (Maastricht) elk 1 punt.
Den 25sten januari verliet Kramer Limburg, om naar zijn vaderstad terug te keren.
1942, Vinken - Stumpers
Na de match tegen Kramer volgde een match tegen de Brabantse kampioen, drs. L. Stumpers. Alex herstelde zich prima van de nederlaag in de eerste match. Hij versloeg Stumpers met 3½-2½. Ook deze tweekamp werd georganiseerd door het Vinken-comité, nu in Heerlen. In het Tijdschrift van de Nederlandse Schaakbond van mei 1942 valt te lezen:
Het was te verwachten dat Vinken zich tot het uiterste zou inspannen om zich te herstellen van zijn gevoelige nederlaag tegen H. Kramer. Dit is hem gelukt.
De eerste partij, gespeeld op zaterdag 18 april, was een verkennen van elkaars krachten; de partij werd reeds vrij spoedig remise.
In de tweede partij was Vinken goed op dreef en dwong zwart op de 22e zet tot overgave; het was de beste partij. De derde partij speelde Vinken zwak, waarvan wit goed profiteerde en won. De vierde partij wist Vinken in een toreneindspel met een pluspion te winnen.
In de vijfde partij profiteerde Stumpers van de zwakke punten van zwart, terwijl Vinken zulks omgekeerd in de zesde partij deed, en met een torenoffer won.
Uitslag: Vinken - Stumpers 3½ - 2½.
Nederland had in de eerste ronde aan de oneven borden wit.
Vier partijen kwamen niet tot een einde. Hoewel ze gunstig stonden voor de Nederlanders, stelde Nederland voor om deze vier partijen remise te verklaren. Deze sportieve geste werd door de Zuid-Afrikanen zeer gewaardeerd, zo lieten ze in hun afscheidstelegram weten. Alex Vinken speelde aan bord 5. Hij speelde met wit de Colle-opening met Lf4, zwoegde verbeten en in stilte en had na 37 zetten winstkansen. Zoals gezegd, werd zijn partij dus net als de andere resterende partijen remise gegeven.
